ĐÔNG KINH — Trong cuộc hội đàm diễn ra ngày thứ Ba tại thủ đô Đông Kinh, Bộ trưởng Phòng Vệ Nhật Bản, ông Gen Nakatani, tuyên bố quốc gia ông mong muốn tham gia vào bộ chỉ huy của tổ chức NATO (Tổ chức Hiệp Ước Bắc Đại Tây Dương) đang thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ cho Ukraine tại thị trấn Wiesbaden, Đức Quốc.
Phát biểu trong cuộc gặp với Tổng Thư ký NATO Mark Rutte, ông Nakatani cho biết Nhật Bản muốn tham gia vào chương trình mang tên NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU), đặt trụ sở tại một căn cứ quân sự của Hoa Kỳ tại Đức. Đây là bước đi cho thấy sự gắn bó ngày càng sâu đậm giữa Nhật Bản và liên minh quân sự vốn chủ yếu đặt trọng tâm tại Âu Châu.
Chi tiết cụ thể về sự tham gia của Nhật, kể cả việc có đưa nhân sự thuộc Lực lượng Phòng Vệ sang Đức hay không, vẫn còn đang được thảo luận. Tuy nhiên, mọi hình thức hợp tác sẽ không bao gồm tác chiến, phù hợp với truyền thống hậu Thế chiến thứ hai của Nhật – luôn hạn chế vai trò quân sự trong các xung đột quốc tế.
“Cả Nhật Bản lẫn NATO đều đang đối diện với nhiều thách thức. Môi trường an ninh của chúng ta ngày một nghiêm trọng hơn,” ông Nakatani phát biểu.
Theo quan điểm của Nhật, cuộc chiến tranh Nga–Ukraine chứng tỏ rằng các mối đe dọa an ninh tại Âu Châu và Á Châu không thể tách rời. Do đó, Nhật đã chủ trương xiết chặt quan hệ với NATO trong lúc cũng gia tăng hợp tác quân sự với Hoa Kỳ và các quốc gia thân hữu tại vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương.
Ông Rutte đồng tình và cho biết Nga, Trung Quốc và Bắc Hàn đang đẩy mạnh các cuộc thao diễn và hợp tác quân sự, điều mà ông cho là đang “phá hoại an ninh toàn cầu”.
“Tình hình tại khu vực Đại Tây Dương – Âu Châu ảnh hưởng đến Á Châu – Thái Bình Dương và ngược lại,” ông nhấn mạnh.
Nhật Bản, trong những năm gần đây, ngày càng xem Trung Quốc là mối đe dọa an ninh chủ yếu trong vùng. Đông Kinh đã đẩy nhanh việc tăng cường lực lượng phòng vệ, trong đó có kế hoạch sở hữu khả năng tấn công phản kích bằng hỏa tiễn hành trình tầm xa.
Ông Rutte cũng bày tỏ mối lo ngại về việc Trung Quốc tăng tốc hiện đại hóa quân đội và tổ chức các cuộc tập trận gần đảo Đài Loan, đồng thời kêu gọi các quốc gia thành viên NATO và các đối tác thân hữu cùng hợp lực duy trì các tuyến hải trình tự do và rộng mở trong vùng Á Châu.
“Trung Quốc đang ủng hộ nỗ lực chiến tranh của Nga. Họ cũng đang phát triển lực lượng quân sự, đặc biệt là hải quân, với tốc độ chóng mặt,” ông phát biểu sau chuyến thăm ngắn chiến hạm Mogami – một khinh hạm đa năng hiện đại của Hải quân Nhật – đang đậu tại cảng quân sự Yokosuka. “Chúng ta không thể ngây thơ, cần phải phối hợp sát sao để quan sát và phân tích tình hình.”
Ông Rutte cho hay NATO đang theo dõi rất chặt chẽ các cuộc thao diễn quân sự của Trung Quốc gần Đài Loan và ông mong muốn siết chặt hợp tác với Nhật trong nhiều lĩnh vực – từ phản ứng khẩn cấp, phòng vệ mạng, an ninh hàng hải đến hợp tác công nghiệp quốc phòng.
Trong những năm gần đây, NATO đã mở rộng liên hệ với bốn quốc gia Á Châu – gọi chung là IP4 – gồm Nhật Bản, Nam Hàn, Úc và Tân Tây Lan. Đại diện các quốc gia này thường xuyên được mời tham dự các phiên họp cấp bộ trưởng và thượng đỉnh của NATO.
Ông Rutte cũng nhắc đến việc Hoa Kỳ mong muốn các thành viên NATO tăng cường hiện diện tại vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương. Ông hoan nghênh chuyến thăm gần đây của Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, ông Pete Hegseth, đến Nhật như là minh chứng cho cam kết của Hoa Thịnh Đốn trong việc củng cố liên minh với Đông Kinh và tăng cường hiện diện quân sự tại Á Châu.
“Tôi đặc biệt lưu ý rằng Nhật Bản là quốc gia duy nhất trong nhóm G7 chưa phải là thành viên chánh thức của NATO,” ông nói thêm.
Đây là chuyến công du đầu tiên của ông Rutte đến Nhật kể từ khi ông nhậm chức Tổng Thư ký NATO hồi tháng Mười năm ngoái. Ngày thứ Tư, ông sẽ có cuộc hội kiến với Thủ tướng Shigeru Ishiba – người lâu nay vẫn ủng hộ việc xây dựng một khối an ninh tương tự như NATO tại Á Châu, tuy chưa công bố chi tiết cụ thể.
Khi sự đối đầu chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng leo thang, các quốc gia có cùng mối quan tâm về an ninh đang đẩy mạnh liên minh. Bắc Kinh thì tỏ ra lo ngại trước việc NATO ngày càng thắt chặt quan hệ với các đối tác trong vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương, và đã nhiều lần chỉ trích khả năng Hoa Kỳ muốn thành lập một liên minh quân sự kiểu NATO ngay tại Á Châu.
© The Associated Press
