Nhật Bản dự định hoàn thiện một chiến lược toàn diện trước năm 2025 nhằm thúc đẩy xuất khẩu thiết bị quốc phòng thông qua việc gia tăng sức cạnh tranh quốc tế của ngành công nghiệp quốc phòng trong nước.
Chính phủ đặt mục tiêu củng cố nền tảng của ngành công nghiệp này bằng cách mở rộng thị trường, đồng thời thúc đẩy các nỗ lực liên quan thông qua hợp tác với khu vực tư nhân, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump chuẩn bị trở lại nắm quyền với chính sách “Nước Mỹ trên hết.”
Chiến lược này sẽ xác định các mục tiêu trung hạn và dài hạn trong lĩnh vực xuất khẩu thiết bị quốc phòng, được xây dựng thông qua sự phối hợp giữa các cơ quan chính phủ, cùng các bộ quốc phòng và thương mại. Quan điểm từ ngành công nghiệp quốc phòng cũng sẽ được đưa vào trong quá trình hoạch định.
Chính phủ dự kiến sẽ điều chỉnh và cập nhật chiến lược này mỗi năm năm một lần.
Ngành công nghiệp quốc phòng Nhật Bản hiện phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nhu cầu từ Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Nhiều nhà sản xuất đã rời bỏ lĩnh vực này do lợi nhuận thấp.
Trong Chương trình Tăng cường Quốc phòng năm 2022, chính phủ nhận định rằng việc thúc đẩy xuất khẩu thiết bị quốc phòng “cũng là một phương thức hiệu quả để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp quốc phòng thông qua việc mở rộng thị trường.”
Một dự án trọng điểm trong lĩnh vực này là phát triển chung chiến đấu cơ thế hệ tiếp theo với Anh và Ý.
Vào tháng 3 năm ngoái, Nhật Bản đã sửa đổi các nguyên tắc thực hiện đối với ba nguyên tắc chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng, cho phép nước này xuất khẩu máy bay chiến đấu sang các quốc gia thứ ba.
Dự thảo ngân sách chính phủ cho năm tài khóa 2025 bao gồm khoản chi 108,7 tỷ yên để phát triển chiến đấu cơ này.
Nhật Bản cũng đang cạnh tranh với Đức để giành hợp đồng phát triển chung các tàu frigate mới cho hải quân Úc. Để đạt được thỏa thuận, Nhật Bản đã thành lập một ủy ban công-tư nhằm thúc đẩy việc bán tàu khu trục lớp Mogami của mình cho Úc.
Một số quan chức chính phủ lo ngại rằng sự trở lại quyền lực của ông Trump có thể làm gián đoạn các nỗ lực phát triển ngành công nghiệp quốc phòng, bởi trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông từng gây áp lực buộc Nhật Bản phải mua thiết bị từ Mỹ.
“Ông ấy có thể áp đặt nhiều yêu cầu khác nhau,” một quan chức Bộ Quốc phòng nhận định.
Không chỉ riêng Nhật Bản, nhiều quốc gia khác cũng đang xây dựng chiến lược quốc gia để củng cố ngành công nghiệp quốc phòng của mình trong bối cảnh cuộc chiến kéo dài của Nga tại Ukraine.
