Vatican – Hồng y Robert Francis Prevost, 69 tuổi, đã được bầu làm Giáo hoàng vào ngày 8 tháng 5, trở thành Giáo hoàng Leo XIV. Vị giám mục xuất thân từ Chicago, Hoa Kỳ, nầy là người Mỹ đầu tiên được nâng lên chức vụ cao nhứt trong Giáo hội Công giáo.
Ông bắt đầu sự nghiệp mục vụ của mình với tư cách là một thừa sai (người đi truyền giáo) dòng Augustine vào năm 1985 và phục vụ các cộng đồng ở Nam Châu Mỹ trong hơn một thập niên, làm việc tại các thành phố Chulucanas và Trujillo của Peru. Ông được thụ phong giám mục vào năm 2014 và được bổ nhiệm làm giám mục giáo phận Chiclayo, Peru, vào năm 2015.
Vào tháng 1 năm 2023, ông được Giáo hoàng Francis bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Giám mục – văn phòng của Vatican chuyên lo việc bổ nhiệm các giám mục trên khắp thế giới. Ông được phong làm hồng y vào tháng 9 năm 2023.
Theo phong tục của Giáo hội, mỗi hồng y đều có một nhà thờ hiệu tòa tại La Mã. Vào tháng 1 năm 2024, ông đã nhận coi sóc nhà thờ Thánh Monica.
Sinh ra và Lớn lên tại Mỹ
Tân Giáo hoàng Leo XIV xuất thân từ Chicago và có mối liên hệ sâu sắc với thành phố nầy.
Ông sinh ngày 14 tháng 9 năm 1955, là con của ông Louis Marius Prevost và bà Mildred Martinez Prevost. Thân phụ ông có gốc gác Pháp và Ý, còn thân mẫu ông có gốc gác Tây Ban Nha. Ông có hai người anh em trai là Louis và John.
Thời trung học, ông theo học tại tiểu chủng viện của các tu sĩ dòng Augustine, nơi chuẩn bị cho thanh niên theo ơn gọi linh mục. Ông tốt nghiệp vào năm 1973. Sau trung học, ông chuyển đến Pennsylvania để học đại học tại Đại học Villanova. Ông tốt nghiệp năm 1977 với bằng Cử nhân Khoa học ngành toán học và cũng học triết học tại trường nầy.
Sau Đại học Villanova, ông trở về vùng Trung Tây để hoàn thành thời gian tập sinh – giai đoạn trước khi thụ phong để các học viên làm quen với đời sống tu trì. Sau đó, ông trở về Chicago để học cao học tại Liên minh Thần học Công giáo và nhận bằng Thạc sĩ Thần học vào năm 1982 khi 27 tuổi.
Năm 1982, ông rời Chicago sang La Mã. Ông được thụ phong linh mục vào năm 1982 và nhận bằng Cử nhân Giáo luật vào năm 1984 và bằng Tiến sĩ Giáo luật vào năm 1997, cả hai đều từ Đại học Giáo hoàng Thánh Thomas Aquinas (Angelicum).
Sau khi thụ phong linh mục, ông đã vài lần trở về vùng Chicago, xen kẽ với những năm phục vụ mục vụ tại Peru. Sau khi nhận bằng tiến sĩ, ông được gửi trở lại Olympia Fields, tiểu bang Illinois – một vùng ngoại ô Chicago – để phục vụ với tư cách là giám đốc truyền giáo của tỉnh dòng Augustine khu vực Trung Tây. Ông làm nhiệm vụ nầy trong một năm trước khi trở về Peru.
Năm 1999, sau vài năm ở Châu Mỹ La Tinh, ông được bổ nhiệm làm Giám tỉnh (người đứng đầu tỉnh dòng) của tỉnh dòng khu vực Trung Tây. Năm 2001, ông được bầu làm Tổng quyền (người đứng đầu toàn dòng), và được tái xác nhận nhiệm kỳ thứ hai vào năm 2007. Sau một lần rời đi nữa, ông lại trở về Chicago vào tháng 10 năm 2013 để phục vụ với tư cách là Đại diện Giám tỉnh và cố vấn thứ nhứt cho dòng.
Một năm sau, vào tháng 12 năm 2014, Giáo hoàng Francis đã nâng ông lên hàng giám mục và gửi ông một lần nữa đến Peru, nơi ông phục vụ với tư cách giám mục cho đến năm 2023.
Vào ngày 8 tháng 5, vị Giáo hoàng mới đã có bài phát biểu trước những người tụ họp tại Quảng trường Thánh Phêrô và tín hữu trên khắp thế giới. Ông đã nói bằng tiếng Latinh, tiếng Ý và tiếng Tây Ban Nha; ông chọn không nói tiếng mẹ đẻ của mình là tiếng Anh.
Thị trưởng Chicago Brandon Johnson đã viết trên nền tảng truyền thông xã hội X, ngay sau khi công bố việc bầu chọn ông Leo: “Chúc mừng vị Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên Leo XIV! Chúng tôi hy vọng sớm được chào đón Ngài trở về nhà.”
Người anh em của Đức Giáo hoàng, ông John, nói với đài tin tức WGN của Chicago vào ngày 8 tháng 5 rằng Đức Giáo hoàng là một người hâm mộ đội bóng chày White Sox.
Giáo hoàng Leo XIV
Đức Giáo hoàng mới được bầu đã chọn tông hiệu (tên Giáo hoàng) Leo, trở thành vị Giáo hoàng thứ 14 trong lịch sử Giáo hội Công giáo La Mã mang tên nầy.
Giáo hoàng Leo XIII, trị vì từ năm 1878 đến 1903, nổi tiếng vì lập trường kiên định chống lại thuyết tương đối đạo đức (moral relativism). Ngài được xem là cha đẻ của học thuyết xã hội Công giáo. Thông điệp Rerum Novarum năm 1891 của Giáo hoàng Leo XIII đã đặt nền tảng cho lập trường của Giáo hội về công bằng xã hội trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp với công nghệ tiến bộ nhanh chóng, và nó khẳng định khả năng của Giáo hội trong việc đưa ra các tuyên bố đạo đức về các vấn đề xã hội. Thông điệp nầy, đề cập đến “quyền và nghĩa vụ của vốn và lao động,” được một số người Công giáo bảo thủ xem là tiến bộ, nhưng nó cũng chỉ trích và bác bỏ nhiều khía cạnh của phong trào xã hội chủ nghĩa mới nổi thời bấy giờ. Giáo hoàng Leo XIII cũng là vị Giáo hoàng đã ban cho Giáo hội lời kinh kính Tổng lãnh thiên thần Micae.
Vị Giáo hoàng Leo đầu tiên, Giáo hoàng Thánh Leo I, được bầu làm Giáo hoàng bằng một quyết định nhất trí hiếm thấy vào năm 440. Ngài nổi tiếng vì sự bảo vệ mạnh mẽ giáo lý thần học và được ghi nhận đã giúp lật đổ lạc giáo của Pelagius, người tuyên bố rằng con người có thể trở nên hoàn hảo mà không cần đến Thiên Chúa.
Thánh Leo I cũng được ghi nhận vì đã đối đầu với Attila người Hung, người đang tiến quân khắp Âu Châu. Theo câu chuyện, khi Đức Leo xuất hiện trong sự khiêm tốn phục tùng, Attila đã thấy hai thánh tông đồ Phêrô và Phaolô đứng trên ngài cầm gươm lửa, được hỗ trợ bởi một đạo quân đông gấp 10.000 lần của ông ta. Lời cầu xin của Đức Giáo hoàng đã được nhận như một mệnh lệnh, và Attila đã thề sẽ ngừng chiến và đưa quân đội của mình vượt Sông Danube. Câu chuyện nầy đã làm phát sinh tước hiệu “Leo Cả” (Leo the Great) cho ngài. Vì những nỗ lực không mệt mỏi và danh tiếng về sự thánh thiện vượt bậc, ngài được tuyên bố là Tiến sĩ Hội thánh vào năm 1754.
Đồng minh của Giáo hoàng Francis
Năm 2023, sau tám năm làm giám mục giáo phận Chiclayo, Đức Prevost được Giáo hoàng Francis triệu tập đến phục vụ tại Giáo triều La Mã (Roman Curia), cơ quan điều hành tinh thần và hành chánh của Giáo hội Công giáo. Giáo hoàng Francis đã nâng ông lên hàng tổng giám mục và bổ nhiệm ông làm Tổng trưởng Bộ Giám mục, một vai trò ảnh hưởng trong đó ông giám sát việc bổ nhiệm các giám mục Công giáo.
Tại đó, ông Prevost chịu trách nhiệm sàng lọc các ứng viên để phục vụ với tư cách là những người lãnh đạo của Giáo hội tại các giáo phận trên khắp thế giới và đưa ra các đề xuất cho Giáo hoàng Francis.
Trước khi nâng ông lên hàng Hồng y, Giáo hoàng Francis đã bổ nhiệm ông làm Chủ tịch Ủy ban Giáo hoàng về Châu Mỹ La Tinh, một cơ quan xem xét các vấn đề tinh thần trong khu vực và đưa ra các đề xuất cho Giáo hội ở Châu Mỹ La Tinh.
Đức Giáo hoàng mới đã có một số lập trường không được lòng những người Công giáo bảo thủ. Ông đã ủng hộ bước đi gây tranh cãi của Giáo hoàng Francis về tính đồng nghị (synodality) và, trong một bài đăng vào tháng Hai trên X, đã công khai đứng về phía chống lại Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance, người đã giải thích giáo lý Công giáo để biện minh cho các chính sách di dân của quốc gia.
Tuy nhiên, trong một tuyên bố vào tháng 10 năm 2024, ông đã ủng hộ các giám mục Phi Châu đã phản đối tài liệu Fiducia Supplicans năm 2023 của Giáo hoàng Francis, tài liệu nầy cho phép linh mục ban phép lành cho các cặp đồng giới. Và khi còn là giám mục giáo phận Chiclayo, ông đã phản đối việc thực hiện các chương trình học đường dạy về hệ tư tưởng giới (gender ideology). Ông nói với phóng viên: “Việc thúc đẩy hệ tư tưởng giới gây bối rối, vì nó tìm cách tạo ra những giới tính không tồn tại.”
Đức Giáo hoàng Leo XIV cũng bày tỏ sự tương đồng với người tiền nhiệm của mình trong bài phát biểu nhậm chức vào ngày 8 tháng 5, đặc biệt là lòng sùng kính Đức Mẹ Maria và thông điệp của ngài rằng Giáo hội Công giáo cần trở thành người mang hòa bình đến thế giới và chào đón mọi người.
“Thiên Chúa yêu thương tất cả mọi người,” ngài nói trong bài phát biểu đầu tiên trên cương vị Giáo hoàng.
“Và sự ác sẽ không thắng thế. Chúng ta đều ở trong tay Thiên Chúa.”
© The Epoch Times
