Hà Nội – Việt Nam đang lên kế hoạch gói cho vay 500 ngàn tỉ đồng (khoảng 20 tỉ Mỹ kim) bao gồm 21 ngân hàng, để tài trợ các dự án hạ tầng và kỹ thuật điện toán nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đây là một động thái tài chánh bất thường về mặt lịch sử đối với quốc gia này.
Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 8% trong năm nay, tăng từ 7.1% vào năm 2024, mức cao nhất trong hai năm. Điều này diễn ra bất chấp thiệt hại tiềm tàng từ cuộc chiến thương mại do Hoa Kỳ gây ra, vốn là thị trường xuất cảng lớn nhất của Việt Nam.
Bốn ngân hàng thương mại lớn nhất của quốc gia – Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank – đã cam kết cung cấp các khoản vay trị giá 60 ngàn tỉ đồng mỗi ngân hàng cho việc mở rộng các dự án hạ tầng và kỹ thuật điện toán. Mười hai ngân hàng khác cam kết 20 ngàn tỉ đồng mỗi ngân hàng, và năm ngân hàng nữa cam kết 4 ngàn tỉ đồng mỗi ngân hàng.
Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, nói rằng các khoản vay sẽ có mức lãi suất ít nhất 1% thấp hơn lãi suất thị trường trung bình – khoảng 6% tính đến giữa tháng 4 – và lãi suất ưu đãi sẽ kéo dài ít nhất 2 năm.
Vào Thứ Ba, ông Tú nói: “Tháng 5 này, Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác chuẩn bị và sớm đưa gói tín dụng vào thực tiễn theo chỉ đạo của chánh quyền.”
Tuy nhiên, tính khả thi của gói cho vay vẫn còn là dấu hỏi. Ông Tú nói các ngân hàng cần có tiêu chí rõ ràng cho các dự án đủ điều kiện vay ưu đãi, nhưng điều này khó khăn trong các lĩnh vực khoa học và kỹ thuật điện toán mới. Trong khi đó, các dự án hạ tầng cần các khoản vay dài hạn, trong khi vốn của các ngân hàng Việt Nam chủ yếu là ngắn hạn, làm dấy lên lo ngại về rủi ro thanh khoản.
Mô hình tăng trưởng của Việt Nam phụ thuộc nặng nề vào xuất cảng và sản xuất, cả hai đều hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư trực tiếp ngoại quốc vào quốc gia này khi nó phát triển thành một trung tâm sản xuất khu vực bên ngoài Trung Quốc, láng giềng phía bắc của nó.
Vào tháng 4, Tổng thống Trump đã công bố mức thuế 46% đối với hàng hóa từ Việt Nam, một trong những mức cao nhất trên thế giới. Chánh quyền Trump tuyên bố Việt Nam là điểm trung chuyển hàng hóa Trung Quốc xuất cảng sang Hoa Kỳ.
Trong khi đàm phán một thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ, chánh quyền Việt Nam cũng đang cố gắng hỗ trợ các động lực tăng trưởng trong nước, bao gồm đầu tư vào hạ tầng và kỹ thuật điện toán.
Vào Thứ Hai, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói chánh quyền sẽ giải ngân nhiều vốn đầu tư công hơn trong năm nay. Ông cũng chỉ ra rằng khoảng 235 tỉ Mỹ kim giá trị dự án đang bị vướng mắc pháp lý, nếu giải quyết được sẽ đóng góp vào tăng trưởng.
Trong những tháng gần đây, Việt Nam đã phê duyệt hàng loạt dự án hạ tầng, bao gồm cầu, đường sắt, phi trường, đường cao tốc và hải cảng. Điều này nhằm đạt được hai mục tiêu cùng lúc là đạt chỉ tiêu tăng trưởng và cải thiện hạ tầng để thu hút thêm vốn đầu tư ngoại quốc đổ vào. Tập đoàn Vingroup, một trong những tập đoàn lớn nhất của Việt Nam, đã nhắm vào hạ tầng như lĩnh vực kinh doanh cốt lõi tiếp theo của mình, đặt mục tiêu xây dựng đường sắt cao tốc và có thể cả hải cảng.
Việt Nam cũng đã xác định kỹ thuật điện toán và khoa học là một trong những động lực chính cho tăng trưởng tiếp theo, tập trung vào trí tuệ nhân tạo và bán dẫn. Chánh quyền đặt mục tiêu chi ít nhất 3% ngân sách nhà nước cho khoa học và kỹ thuật điện toán.
© Financial Times, Nikkei Asia
