Chương trình Lá Thư Đông Kinh số 232 đã mang đến hai chủ đề hấp dẫn: cuộc hành khất đầy chông gai của sư Minh Tuệ, tượng trưng cho tiếng nói của tâm linh và nhân bản giữa một xã hội ngày càng nghẹt thở; và chuyến thăm Việt Nam của ông Tập Cận Bình, với những thỏa thuận mờ ám bị nghi ngờ là làm suy yếu chủ quyền quốc gia. Qua lăng kính của học giả Đỗ Thông Minh, khán giả thấy rõ được sự liên hệ giữa tâm linh và chính trị, giữa nhân phẩm và quyền lực, vốn đang va chạm dữ dội trên đất nước hình chữ S.
Chương trình mở đầu bằng phần trình bày của học giả Đỗ Thông Minh về một hành trình đặc biệt: cuộc hành khất của sư Minh Tuệ và các đệ tử, kéo dài suốt bốn tháng qua nhiều vùng đất khác nhau. Xuất phát từ miền Trung Việt Nam, nhóm đã đối mặt với muôn vàn trắc trở về mặt hành chánh lẫn đàn áp ngầm từ chính quyền, đặc biệt khi họ cố gắng rời khỏi biên giới quốc gia để tiếp tục sứ mạng tâm linh.
Thử thách đầu tiên – Từ Gia Lai đến cửa khẩu Bờ Y
Khó khăn nghiêm trọng đầu tiên xảy ra khi đoàn đến cửa khẩu Bờ Y. Vì đoàn thu hút đám đông quá lớn, nên sư Minh Tuệ quyết định tự đi bộ để tránh gây chú ý. Tuy nhiên, sự can thiệp của chính quyền địa phương làm chậm trễ lộ trình và đẩy ông vào tình thế bị theo dõi gắt gao.
Sự can thiệp từ giới chức nhà nước
Từ chỗ chỉ bị theo dõi, sự việc leo thang khi nhà sư kiên trì đi vào những vùng nghèo khổ, tiếp xúc người dân và gây hiệu ứng tinh thần mạnh mẽ. Chính quyền bắt đầu gây sức ép buộc ông ngưng hành trình, với sự tham gia của công an và các đơn vị hành chánh địa phương, khiến cho sự hiện diện của ông tại mỗi chặng đường trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Di chuyển sang Lào và tiếp tục bị phân tán
Sau khi vượt qua biên giới sang Lào một cách lặng lẽ, tưởng chừng cuộc hành trình sẽ nhẹ nhàng hơn, nhưng nhóm lại bị công an Lào giải tán, cho thấy áp lực ngoại giao hoặc chính trị vẫn đang âm thầm chi phối số phận của những người đi tìm chân lý.
Chặng cuối tại Tích Lan (Sri Lanka): Chính giới và tôn giáo va chạm
Khi đến Tích Lan, nhóm lại đối mặt với sự chất vấn về tính hợp pháp từ giới Phật giáo bản xứ. Họ bị yêu cầu chứng minh thân phận và mục đích hành trình, đồng thời phải đợi phê duyệt từ chính quyền sở tại, gây trì hoãn đáng kể và đẩy nhóm vào tình thế bị động, mặc dầu không vi phạm pháp luật.
Học giả Đỗ Thông Minh so sánh hành trình của sư Minh Tuệ như một bản sao thời đại của các bậc chân tu ngày xưa – người không chống đối bằng lời, mà lặng lẽ đi trong khổ hạnh để lay động lương tri xã hội. Sự ngăn cấm đó, theo ông, chẳng khác gì chối bỏ tinh thần tự do tín ngưỡng mà nhà cầm quyền Hà Nội vốn vẫn rêu rao.
Biến động chính trị – Tập Cận Bình thăm Việt Nam lần thứ tư
Chuyển sang mảng thời sự quốc tế, chương trình đề cập đến chuyến thăm lần thứ tư của Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình đến Việt Nam. Trong khuôn khổ chuyến đi nầy, 45 văn kiện hợp tác đã được ký kết, nổi bật nhất là dự án đường sắt kết nối với Trung Hoa, bị học giả Đỗ Thông Minh cảnh báo là “bẫy hạ tầng” đầy nguy cơ.
Ông nhận định rằng việc phụ thuộc vào hạ tầng do Trung Cộng đầu tư chẳng khác gì tròng thêm gông vào cổ, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam ngày càng mất thế chủ động về kinh tế và quốc phòng.
Học giả Đỗ Thông Minh cũng đặt câu hỏi nhức nhối: “Liệu người dân có quyền biết rõ nội dung những thỏa thuận ấy không?”, hay tất cả chỉ là cuộc đàm phán âm thầm giữa hai đảng, mặc cho quyền lợi quốc dân bị đặt xuống hàng thứ yếu?
