Bản tin do đài CaliToday ghi nhận, xoay quanh cuộc trò chuyện giữa học giả Đỗ Thông Minh và ký giả Nguyễn Xuân Nam về các chuyển biến chính trị, xã hội và tôn giáo tại Việt Nam, cùng những suy tư về ngày 30 tháng Tư – dấu mốc nửa thế kỷ kể từ biến cố được phía cộng sản gọi là “giải phóng”, nhưng trong lòng người Việt hải ngoại lại là một biến cố đau thương.
Cuộc diễn hành nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày 30 tháng Tư tại Sài Gòn năm nay được tổ chức một cách rầm rộ chưa từng thấy. Từ Đông Kinh, học giả Đỗ Thông Minh đưa ra nhiều nhận định sâu sắc trong cuộc đối thoại cùng ký giả Nguyễn Xuân Nam, đồng thời phản ánh cách cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ tưởng niệm ngày này trong nỗi niềm hoài vọng cố quốc.
Lễ kỷ niệm 30 tháng Tư
Ngày 30 tháng Tư, dưới mắt chính quyền cộng sản, là một thắng lợi trọn vẹn. Song đối với phần đông người Việt quốc gia, đây là ngày đánh dấu sự cáo chung của một miền Nam tự do, một nền văn minh khác biệt, và khởi đầu cho những năm tháng tăm tối. Buổi lễ năm nay diễn ra tại nhiều tỉnh thành Việt Nam, riêng tại Sài Gòn, chính quyền đã dốc toàn lực cho một cuộc diễn binh quy mô lớn. Đồng thời, tại hải ngoại, nhất là Hoa Kỳ, nhiều nơi cũng tổ chức tưởng niệm với tinh thần hoàn toàn đối nghịch.
Góc nhìn của học giả Đỗ Thông Minh
Từ nơi đất khách, học giả Đỗ Thông Minh chia sẻ: “Ngày 30 tháng Tư là một vết cắt sâu trong tâm hồn dân tộc. Dù ai nhìn nhận theo chiều nào, lịch sử vẫn tồn tại với những vết thương chưa lành.” Ông cho rằng, việc cộng sản trưng dụng ngày này cho các mục tiêu chính trị hiện tại là một cách tái tạo lịch sử theo ý họ.
Sự kiện ở Hoa Kỳ
Tại nhiều tiểu bang có đông người Việt sinh sống, từ California, Texas đến Virginia, các buổi lễ tưởng niệm được tổ chức với cờ vàng ba sọc đỏ tung bay, diễn văn được đọc, và những phút mặc niệm dành cho đồng bào tử nạn, binh sĩ trận vong. Những người trẻ được nhắc nhở về nguồn gốc và giá trị của tự do mà cha ông họ đã một thời gìn giữ.
Quân đội trong diễn hành
Học giả Đỗ Thông Minh trình bày về việc sử dụng quân đội trong các buổi diễn binh tại Việt Nam. Ông nói: “Quân đội ngày nay không còn là lực lượng bảo vệ quốc gia, mà là công cụ trưng bày sức mạnh chính trị.” Những màn diễn hành rập khuôn mang tính phô trương, thiếu chiều sâu về đạo lý và tinh thần phục vụ quốc dân.
Diễn binh lớn nhất từ trước đến nay
Năm nay, nhà cầm quyền tổ chức một cuộc diễn binh được xem là lớn nhất từ trước tới nay, với hàng ngàn quân nhân, cùng máy bay chiến đấu xuất hiện trên bầu trời Sài Gòn. Đây được xem là nỗ lực của Hà Nội nhằm củng cố hình ảnh chế độ giữa lúc lòng dân ngày càng hoài nghi về chính nghĩa của cuộc chiến năm xưa.
Hình ảnh xung đột với Trung Cộng
Một điểm đáng lưu ý là sự hiện diện của phái đoàn quân đội Trung Cộng trong lễ diễn binh. Đỗ Thông Minh cho rằng, điều này là một sự nhượng bộ không nên có, nhất là khi lịch sử ghi dấu biết bao căng thẳng, xung đột giữa hai quốc gia. “Mời kẻ từng xâm lược đến chứng kiến lễ chiến thắng, đó là một nghịch lý đau lòng,” ông nhận xét.
Ý nghĩa cuộc chiến và lịch sử
Cuối buổi trò chuyện, ông Đỗ Thông Minh nhấn mạnh rằng cuộc chiến Việt Nam không hề chấm dứt vào năm 1975, bởi những vết sẹo tinh thần vẫn còn âm ỉ trong lòng nhiều thế hệ. Theo ông, người Việt trong và ngoài nước cần có cái nhìn trung thực về lịch sử, không để bị cuốn theo dòng tuyên truyền một chiều, và phải sống với tinh thần cảnh giác trước những dấu hiệu bóp méo sự thật.
