Trong chương trình phát ngày 26 tháng 4, 2025, đài TD3TV cùng học giả Đỗ Thông Minh ôn lại chặng đường 50 năm sau biến cố 30 tháng Tư. Với chất giọng thẳng thắn và nhiều chi tiết lịch sử sắc bén, Đỗ Thông Minh không chỉ tố cáo vai trò của Trung Cộng trong chiến tranh Việt Nam, mà còn bày tỏ nỗi đau khi chứng kiến đất nước lụn bại dưới ách cộng sản. Chương trình kết thúc bằng lời kêu gọi thế hệ sau hãy nhìn lại lịch sử qua những gì cha ông đã sống, đã hy sinh và đã chọn lựa.
Chương trình kỳ nầy mở đầu bằng lời chào trang trọng từ cô Thuỳ Dương, ghi nhận ngày 30 tháng Tư năm 2025 là đúng 50 năm ngày miền Nam Việt Nam sụp đổ, đánh dấu một biến cố đau thương trong lịch sử dân tộc – ngày mà Việt Nam Cộng Hoà bị bức tử, và chế độ cộng sản chính thức đặt ách cai trị trên toàn cõi đất nước.
Tiểu sử và hành trình của học giả Đỗ Thông Minh
Khách mời của chương trình là học giả Đỗ Thông Minh, một tên tuổi quen thuộc trong giới người Việt hải ngoại, đặc biệt tại Nhật Bản. Trong phần đầu cuộc trò chuyện, ông kể lại hành trình của mình: từ một cậu bé miền Bắc di cư vào Nam năm 1953, chứng kiến cảnh đời thay đổi, rồi lại tiếp tục rời quê hương năm 1970 để du học và định cư luôn tại xứ Phù Tang sau biến cố 30 tháng Tư – nơi ông gắn bó hơn nửa đời người.
Nỗi niềm 30 tháng Tư và câu hỏi: “Ăn mừng gì?”
Khi được hỏi cảm tưởng về ngày 30 tháng Tư lần thứ 50, ông bày tỏ rõ ràng sự bất mãn sâu sắc đối với chế độ cộng sản hiện nay, đồng thời ngậm ngùi chia sẻ nỗi buồn vì không ít người trong nước lại xem đây như một ngày “giải phóng” đáng ăn mừng. Theo ông, “ăn mừng gì, khi đất nước từ đó trượt dài trong đói nghèo, đàn áp và chia lìa?”
Vai trò của Trung Cộng trong cuộc chiến Việt Nam
Trong phần phân tích lịch sử, học giả Đỗ Thông Minh đề cập đến vai trò quan trọng của Trung Cộng trong việc hậu thuẫn quân sự cho Bắc Việt. Ông dẫn chứng nhiều tài liệu và ước lượng cho thấy từng có hàng trăm ngàn quân Trung Cộng trực tiếp hoặc gián tiếp tham chiến, góp phần làm rõ mối dây ràng buộc giữa hai chế độ cộng sản, cũng như ảnh hưởng lâu dài của Bắc Kinh trong chính trường Việt Nam.
Tâm sự đời thường và sự chọn lựa không hồi hương
Xen giữa các dòng sử kiện là những mẩu chuyện đầy chất đời: từ chuyện học ngôn ngữ, giao tiếp với người Nhật, cho đến cảm giác lạc lõng và bản sắc Việt bị mài mòn theo thời gian. Dẫu vậy, học giả Đỗ Thông Minh vẫn khẳng định: “Không bao giờ trở về Việt Nam chừng nào còn cộng sản ngự trị trên quê hương.”
Nhận định về chiến lược quân sự Hoa Kỳ
Chương trình cũng không quên lật lại một số khía cạnh chiến lược quân sự của Hoa Kỳ trong cuộc chiến Việt Nam. Ông cho rằng nhiều đợt không kích của Mỹ, tuy nhằm yểm trợ đồng minh, lại vô tình gây thiệt hại cho phía miền Nam do thiếu sự phối hợp mật thiết, dẫn đến nhiều sai lầm nghiêm trọng và góp phần vào thất bại chung.
Lịch sử không chỉ là ngày tháng
Khép lại chương trình, cô Thuỳ Dương cùng học giả Đỗ Thông Minh nhấn mạnh rằng lịch sử không chỉ là chuỗi ngày tháng khô khan, mà là hồi ức sống động của những phận người. Những chia sẻ chân thật ấy chính là cây cầu nối giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về nguồn gốc, để biết trân quý tự do và can đảm gìn giữ lẽ phải.
