Chương trình “Tiết lộ sau 50 năm” không phải để gợi lại vết thương, mà là lời cảnh tỉnh lịch sử cho cả dân tộc. Bằng cách thẳng thắn nhìn vào những yếu điểm của chính mình, Việt Nam Cộng Hòa – dù đã sụp đổ – vẫn là một biểu tượng bất khuất trong lòng bao người Việt yêu chuộng tự do.
Chương trình nhằm giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của Việt Nam Cộng Hòa, không để sự thật bị bóp méo, đồng thời truyền tải những bài học lịch sử quý giá cho công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc về sau.
I. Những nguyên nhân then chốt đưa đến sự sụp đổ của Việt Nam Cộng Hòa
Chương trình mở đầu bằng phần tổng hợp các yếu tố nội tại và ngoại tại dẫn đến biến cố đau thương ngày 30 tháng 4 năm 1975:
- Sự can thiệp và bỏ rơi từ cường quốc Hoa Kỳ:
Trong khi Mỹ đổ quân vào Việt Nam từ giữa thập niên 1960 với danh nghĩa chống cộng sản, thì đến đầu thập niên 1970, chính Hoa Kỳ lại chọn con đường “Việt Nam hóa chiến tranh” và sau cùng là rút lui trong âm thầm, để lại một miền Nam cô độc, thiếu phương tiện và bị cô lập về ngoại giao lẫn quân sự. - Ảnh hưởng từ Trung Cộng:
Đối với miền Bắc, Trung Cộng đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp viện trợ vũ khí và huấn luyện quân sự – một yếu tố giúp cộng sản Bắc Việt duy trì sức mạnh qua nhiều năm chiến tranh. - Sự rạn nứt lòng dân:
Nhiều người dân mất lòng tin vào chính quyền miền Nam vì tham nhũng, quan liêu, phân hóa nội bộ và thiếu đoàn kết. Đó là vết thương âm ỉ từ trong lòng, làm tê liệt tinh thần kháng chiến của cả hệ thống chính trị.
II. Dòng thời gian lịch sử từ 1965 đến 1975
Bằng lối trình bày khách quan và chi tiết, chương trình tái hiện lại những sự kiện chính trị, quân sự và ngoại giao quan trọng dẫn tới ngày mất miền Nam:
- 1968 – Tết Mậu Thân:
Dù bị thiệt hại nặng về quân số, nhưng chiến dịch Mậu Thân đã tạo cú sốc truyền thông lớn, làm sụp đổ lòng tin của công chúng Hoa Kỳ vào cuộc chiến, từ đó thúc đẩy lộ trình rút quân. - 1973 – Hiệp định Paris:
Một thỏa thuận không bảo đảm gì cho miền Nam ngoài một lời hứa suông, trong khi quân Bắc Việt không rút về Bắc mà âm thầm tăng cường lực lượng. - Tháng 3–4/1975:
Chỉ trong vài tuần lễ, quân cộng sản đã tiến như vũ bão, trong khi các tỉnh miền Trung lần lượt thất thủ vì chỉ thị rút quân vội vã và hỗn loạn từ trung ương.
III. Những sai lầm của lãnh đạo VNCH
- Thiếu bản lĩnh quyết đoán:
Một số tướng lãnh bị đặt vào vị trí chính trị thay vì chiến lược, dẫn đến quyết định tháo chạy hàng loạt, từ Huế, Đà Nẵng đến cao nguyên. - Không tận dụng được sức mạnh quân đội:
Trong lúc binh sĩ còn khí thế và sẵn sàng chiến đấu, thì nhiều đơn vị không nhận được lệnh rõ ràng hoặc bị bỏ mặc. - Lúng túng về mặt ngoại giao:
Chính phủ VNCH không có chiến lược ngoại giao đủ mạnh để tranh thủ sự hỗ trợ quốc tế, trong khi đối phương thì sử dụng tuyên truyền một cách hiệu quả ở phương Tây.
IV. Thách thức từ phía Bắc Việt và hậu thuẫn quốc tế
- Chiến thuật xâm nhập và nổi dậy:
Cộng sản Bắc Việt không chỉ đánh ngoài mặt trận, mà còn lén lút xây dựng hạ tầng chính trị và tuyên truyền nội bộ tại miền Nam, gây nhiễu loạn và chia rẽ trong lòng dân. - Viện trợ quốc tế:
Trong khi Hoa Kỳ cắt giảm viện trợ, thì Bắc Việt lại được Trung Cộng và Liên Xô rót tiền, vũ khí, nhân lực không ngừng nghỉ, tạo lợi thế vượt trội về chiến lược lâu dài.
V. Lời nhắn gửi đến thế hệ trẻ: Hãy học từ nỗi đau
Chương trình kết thúc với một thông điệp chân thành gửi đến giới trẻ Việt Nam trong và ngoài nước:
“Không ai chọn được nơi mình sinh ra, nhưng ai cũng có thể chọn cách sống sao cho xứng đáng. Hãy hiểu lịch sử để khỏi lặp lại lịch sử.”
Thế hệ sau cần hiểu rõ sự thật lịch sử, không để bị che mờ bởi tuyên truyền, và cần ý thức rằng: Tự do không phải là điều đương nhiên – nó phải được giữ gìn bằng máu, trí tuệ và lòng can đảm.
